Fiskus powinien każdorazowo badać, czy zbywane przez podatnika mieszkania, ujęte w ewidencji środków trwałych, były rzeczywiście wykorzystywane w firmie – orzekł NSA w trzech wyrokach.
Wszystkie one dotyczyły kobiety, która prowadziła działalność w zakresie najmu lokali mieszkalnych. Kobieta w latach 2004, 2006 i 2008 sprzedała kilkanaście z nich. Za każdym razem składała w urzędzie skarbowym oświadczenie, że dochód ze sprzedaży zamierza w ciągu dwóch lat przeznaczyć na własne cele mieszkaniowe. Robiła to po to, aby skorzystać ze zwolnienia z PIT. Za pieniądze ze sprzedaży podatniczka kupowała kolejne mieszkania, które następnie znów sprzedawała.
Urząd skarbowy uznał, że była to działalność gospodarcza w zakresie obrotu nieruchomościami. Stwierdził, że zarówno liczba transakcji, jak i czas pomiędzy zakupem nieruchomości a ich dalszą odsprzedażą nie pozwalały przyjąć, że podatniczka wydawała środki na cele mieszkaniowe. W związku z tym nakazał jej zapłacić podatek.
Podatniczka odwołała się do Izby Skarbowej w Warszawie, ale bezskutecznie. Izba stwierdziła, że działanie kobiety nie miało charakteru przypadkowego, wymagało zaplanowanych i przemyślanych decyzji. Poza tym była to działalność wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny rachunek, a sprzedawane nieruchomości stanowiły środki trwałe i były wpisane do ewidencji środków trwałych – wyliczyła izba.
Skargę podatniczki oddalił również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Zgodził się z urzędem i izbą, że jej działania miały charakter zorganizowany, powtarzalny, zarobkowy, a kwoty uzyskane przez nią ze sprzedaży nieruchomości znacznie przewyższały wydatki poniesione na ich zakup. Ponadto dokonywanie w kolejnych latach dalszych zakupów oraz sprzedaży nieruchomości wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami – stwierdził WSA.
Wyroki te uchylił Naczelny Sąd Administracyjny. Uznał, że WSA będzie musiał ponownie rozpatrzyć te sprawy. Nie zbadał bowiem, czy podatniczka faktycznie wykorzystywała sprzedawane lokale do prowadzenia działalności w zakresie najmu lokali – wyjaśniła sędzia Aleksandra Wrześnińska-Nowacka.
Jeżeli WSA ustali, że mieszkania te były faktycznie wykorzystywane pod wynajem, wówczas podatniczka będzie mogła skorzystać z art. 14 ust. 2c ustawy o PIT – stwierdził NSA. Z przepisu tego wynika, że do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia budynków i lokali mieszkalnych wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą. Sąd stwierdził, że nie ma w tym przypadku znaczenia skala dokonywanych przez podatniczkę sprzedaży.
NSA nie odniósł się do uchwały o sygn. akt I FPS 8/13, bo w tym wypadku nie było wątpliwości, że nieruchomości były ujęte w ewidencji środków trwałych. Sąd poddał jedynie w wątpliwość, czy były one faktycznie wykorzystywane do prowadzenia działalności w zakresie najmu.
Jeżeli mieszkania były faktycznie wykorzystywane pod wynajem, wówczas ich sprzedaż nie musi być działalnością gospodarczą.
ORZECZNICTWO
Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 sierpnia 2014 r., sygn. akt II FSK 657/13, II FSK 3398/13, II FSK 1129/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia