Wymiana nieruchomości między samorządem a Skarbem Państwa podlega podatkowi od towarów i usług. Tak uznał dyrektor katowickiej izby skarbowej
To kolejna niekorzystna dla miast interpretacja tego organu po tej wydanej 29 grudnia 2014 r. (nr IBPP3/443-1345/14/EJ). Oznacza w praktyce, że miasta na prawach powiatu, które chcą zamienić jeden grunt na inny posiadany przez Skarb Państwa (reprezentowany przez prezydenta tego samego miasta), rozliczą VAT z tytułu opodatkowanej dostawy towarów.
Pytanie zadało miasto na prawach powiatu, które planowało zamienić posiadaną przez siebie nieruchomość na inną, będącą własnością Skarbu Państwa. Ze swojej strony planowało oddać grunt zabudowany budynkami szkolnymi wraz z oficyną, w zamian za co otrzymałoby inną niezabudowaną nieruchomość przeznaczoną na cele rekreacyjne i przemysłowe. Taka transakcja jest dozwolona zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.). Żadna ze stron nie musiałaby nic z tego tytułu dopłacać. Ponadto w imieniu obu występowałby prezydent miasta, który pełni zarówno funkcję starosty powiatowego, jak i organu reprezentującego Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami. Wynika to wprost z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Artykuł 23 ust. 1 mówi, że nieruchomościami Skarbu Państwa administrują starostowie. Zgodnie z jej art. 4 pkt 9b1 przez starostę rozumie się także prezydenta miasta na prawach powiatu.
Miasto nabrało wątpliwości, w jaki sposób rozliczyć taką transakcję na gruncie podatku od towarów i usług. We wniosku o interpretację wyjaśniało, że Skarbu Państwa nie można uznać za podatnika VAT, skoro nie jest to podmiot samodzielnie wykonujący działalność gospodarczą. Taki status ma co najwyżej miasto na prawach powiatu. Taka transakcja nie jest też opodatkowaną VAT dostawą towarów. Prowadzi wprawdzie do zmiany stosunków własnościowych na gruncie prawa cywilnego, ale nie nastąpi ekonomiczne przeniesienie prawa dysponowania towarem jak właściciel. Miasto przypomniało, że aby w ogóle mówić o dostawie towarów, podatnik VAT takiego prawa musi się wyzbyć. Tymczasem Skarb Państwa wprawdzie zostanie formalnie właścicielem gruntu zabudowanego budynkami szkolnymi, ale faktycznie pozostanie on we władaniu miasta. Nie ma więc mowy o rozliczaniu VAT w związku z taką transakcją – podsumowało miasto. Wskazało też, że takiego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FSK 1605/12). Potwierdził on wtedy stanowisko miasta Wrocław, które przekazało miejski budynek Skarbowi Państwa w zamian za własność innego. Sąd kasacyjny orzekł, że na gruncie VAT ważniejsze jest przeniesienie własności w sensie ekonomicznym, a skoro miasto nadal w praktyce będzie dysponować oboma budynkami, to nie jest to opodatkowana dostawa towarów.
Dyrektora izby skarbowej nie przekonały te wszystkie argumenty. Zgodził się wprawdzie, że samorząd (a więc także miasto na prawach powiatu) ma status podatnika VAT, jeśli dokonuje jakiejkolwiek transakcji na podstawie umowy cywilnoprawnej. Wynika to z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Przyznał też, że takim podatnikiem nie będzie odpowiednio Skarb Państwa. Zdaniem dyrektora dojdzie jednak do opodatkowanej dostawy towarów, z tytułu której miasto powinno rozliczyć VAT. Wyjaśnił, że umowa zamiany w praktyce ma charakter podobny do sprzedaży i jej skutkiem jest przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczami jak właściciel. To zaś wystarczy, aby zgodnie z art. 7 ustawy o VAT mówić o odpłatnej dostawie towarów.
Dyrektor zwrócił uwagę, że miasto po dokonaniu transakcji nie będzie mogło dysponować gruntem jak właściciel, co potwierdza m.in. art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przepis ten wyjaśnia, że prezydent miasta może sprzedać nieruchomość należącą do Skarbu Państwa tylko za uprzednią zgodą wojewody. W praktyce dojdzie więc do dwóch opodatkowanych dostaw towarów – podsumował dyrektor.
Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 lutego 2015 r. (nr IBPP2/443-1157/14/KO).
